|
Wat is hyperventilatie?
Hyperventilatie is een wijze van ademhalen waarbij
adem en lichamelijke activiteit niet goed op elkaar
zijn afgestemd. Meestal wordt er te snel of te diep
geademd, waardoor extra veel koolzuur (CO2) wordt
uitgeademd.
Het gevolg hiervan is, dat het koolzuurgehalte in
het bloed daalt en er een verandering in de
zuurgraad van het bloed optreedt.
Een groot aantal reacties is hiervan het gevolg.
Symptomen die vaak genoemd worden zijn:
duizeligheid, tintelingen, ademnood en
hartkloppingen. Meestal ervaart men deze symptomen
als zeer beangstigend. Hyperventilatie kan optreden
als een plotselinge aanval (acute vorm) en als een
vrijwel constante manier van ademen (chronische
vorm).
Hyperventilatie kan zowel bij kinderen als bij
volwassenen optreden en komt zowel bij vrouwen als
bij mannen voor.
Hyperventilatie hangt vaak samen met spanningen.
Soms is een duidelijk aanwijsbare oorzaak aanwezig
zoals een verkeersongeval of overlijden van een
naaste. Vaak echter is er sprake van gevoelens van
onzekerheid en angst en het niet op een effectieve
manier omgaan met de eisen die het leven stelt.
Hyperventileren kan ook uitsluitend een verkeerde
ademgewoonte zijn, die vaak voorkomt in combinatie
met voortdurend door de mond ademen. Tenslotte
kunnen hyperventilatieklachten optreden als er te
snel en vrijwel zonder pauzes gesproken wordt.
Wat doet de logopedist?
De logopedist overziet bij onderzoek,
diagnosestelling en behandeling alle voorwaarden
voor het spreken en is daarom goed in staat mensen
met hyperventilatieklachten te behandelen. Samen met
de patiënt wordt de afwijkende wijze van ademen en
alles wat daarmee in verband staat in kaart gebracht
en vervolgens gericht behandeld. Bij zeer ernstige
problemen zal de logopedist verwijzen.
Tijdens de behandeling krijgt men inzicht in de
problemen die met hyperventilatieklachten
samenhangen en men leert deze oplossen. Er wordt een
functioneel en evenwichtig adempatroon in rust,
tijdens spreken en andere lichamelijke inspanning
aangeleerd, en men leert een aanval van
hyperventilatie af te breken. Algemene
ontspanningsoefeningen maken deel uit van de
behandeling.
Het onderzoek en de behandeling van hyperventilatie
worden als regel vergoed door de
ziektekostenverzekeraars, na verwijzing door
huisarts of medisch specialist.
Wat is COPD?
COPD is de verzamelnaam voor een aantal langdurige
aandoeningen van de luchtwegen, zoals astma,
bronchitis en longemfyseem. Een duidelijke oorzaak
is niet bekend. COPD kan op elke leeftijd voorkomen.
De luchtwegen van COPD-patiënten reageren sterk op
prikkels van buiten zoals huisstof, tabaksrook en
temperatuurverschillen. Het ademen lijkt dan niet
meer vanzelf te gaan. Er ontstaat kortademigheid
door benauwdheid. Elke ademing is te horen. Men
heeft het gevoel te weinig lucht te krijgen,
waardoor spanning en nervositeit optreden. Soms
wordt er ook veel gehoest. Infecties en inspanning
verergeren deze klachten. De ene patiënt heeft
altijd last van de ademproblemen, de ander meer in
perioden of in speciale situaties, zoals een
astma-aanval als het weer omslaat. Dit is
afhankelijk van soort en mate van COPD.
Adem is een basisvoorwaarde om te kunnen spreken.
COPD-patiënten kunnen dan ook problemen hebben
tijdens het praten. Door de korte adem kunnen maar
weinig woorden na elkaar gezegd worden. Er wordt
vaak en duidelijk hoorbaar ingeademd, soms op
onlogische punten tijdens het spreken. Het spreken
is hierdoor moeilijker te verstaan. Door de manier
van ademen tijdens het spreken worden de stembanden
overbelast en heesheid kan het gevolg zijn. Langer
spreken is vermoeiend. Vooral COPD-patiënten met een
spreekberoep kunnen veel last hebben bij het
spreken.
Wat doet de logopedist?
De logopedische behandeling van COPD-patiënten zal
er vooral op gericht zijn om met oefeningen de
ademmogelijkheden te vergroten en zoveel mogelijk te
behouden, ook tijdens inspanning en bij spanning.
Inzicht in het adempatroon leert de patiënt wat hij
moet doen bij dreigende of plotselinge benauwdheid.
Hierdoor zal de aanval niet onnodig verlengd worden
en zal er geen paniek ontstaan.
Door de spanning en de kortademigheid is de patiënt
vaak in een heel gespannen adempatroon terecht
gekomen. Ontspannings- en houdingoefeningen zijn
daarom belangrijk. Stemoefeningen en ademoefeningen
tijdens spreken zorgen er tenslotte voor dat het
spreken minder moeite kost.
Bij kinderen gebeurt dit alles op een speelse
manier.
Logopedische behandeling kan de COPD niet genezen.
Wel kan de patiënt leren zijn adem en stem binnen de
beperkingen van zijn ziekte zo goed mogelijk te
gebruiken.
Het onderzoek en de behandeling bij COPD worden als
regel vergoed door het ziekenfonds en vrijwel elke
particuliere ziektekostenverzekeraar, na verwijzing
door huisarts of medisch specialist.
<< Klik hier om terug te
gaan naar het overzicht van de andere stoornissen
|
